Drenaż opaskowy – poradnik montażu

Drenaż opaskowy (zwany także pierścieniowym) to układ drenów otaczających odwadniany obiekt, ograniczający dopływ wody do jego fundamentów. Stanowi zwykle zamkniętą opaskę, która chroni zarówno powierzchnie pionowe ścian fundamentowych, jak i poziome płaszczyzny podpiwniczenia i ław fundamentowych. Jest to najczęściej stosowany system do odwadniania działek budowlanych, zespołów obiektów budowlanych, czy pojedynczych budynków.

//Podstawowe elementy drenażu opaskowego

Rozmieszczenie poszczególnych elementów drenażu opaskowego Wavin wykonuje się zgodnie z poniższym schematem.

Układ taki składa się z:

• rur drenarskich karbowanych PVC-u Wavin (bez otuliny albo w otulinie z włókna syntetycznego lub kokosowego),
• tworzywowych studzienek drenarskich osadnikowych Wavin,
• kształtek drenarskich.

Do drenowania działek i obiektów przeważnie użyć można rur PVC-u o średnicy 92/80 mm, 100/91 mm lub 126/113 mm. Pierścień układa się z rur o jednakowej średnicy, w linii prostej, ze spadkiem wg projektu, bez uskoków, sfałdowań. Układać je należy poniżej strefy przemarzania (1,10 – 1,20 m).

Należy dążyć, by pierścień drenażu był jak najprostszy w kształcie i miał jak najmniejszy obwód.

//Prawidłowy montaż drenażu opaskowego

Gdy wznosi się nowy budynek, drenaż układa się w wykopie fundamentowym, gdy instaluje się go w celu odwodnienia budynków istniejących, odkrywa się podziemne elementy konstrukcji, umożliwiając ich przesuszenie i wykonanie na nich izolacji.

Trasy rurociągów drenaży pierścieniowych uzależnione są od obrysów chronionych budynków. Należy dążyć do tego, by trasy rurociągów były możliwie proste (nawet jeśli obrys chronionego budynku jest złożony) i krótkie.

Aby prawidłowo zamontować drenaż opaskowy, należy postępować zgodnie z instrukcjami montażu producenta oraz pamiętać, że:

• rury drenarskie karbowane z PVC-u można układać na wszystkich typowych głębokościach dla ław fundamentowych w odległości 40 – 50 cm od ścian budynku,
• ich układanie należy rozpocząć w miejscu najbardziej odległym od przewidzianego odpływu wody drenarskiej,
• należy je układać ze spadkiem min.  0,3% (zwykle wystarcza spadek rzędu 0,5%),
• należy zastosować obsypkę żwirową o maksymalnej średnicy zastępczej Ø32 mm w warstwie 100 – 150 mm wokół rury.

//Rura drenarska w otulinie czy bez otuliny?

Do wykonania drenażu opaskowego stosuje się także rury w otulinach (filtrach), które zabezpieczają przed zatykaniem otworów przez cząstki gruntu. Materiał otuliny zależy od rodzaju gruntu, w którym ma być ułożony drenaż.

Firma Wavin zaleca, w zależności od rodzaju gruntu, stosowanie rur z PVC-u:

• z filtrem z włókna syntetycznego (geowłókniny), gdy istnieje niebezpieczeństwo zatkania rur przez drobne ziarna otaczającego gruntu,
• z filtrem z włókna kokosowego – w gruntach gliniastych i torfowych, aby zapobiec zatykaniu rur i zwiększyć pobór wody.

Oczywiście do wykonania drenażu opaskowego można też stosować rury bez otulin – jest to możliwe w miejscach, gdzie nie ma ryzyka, że do rury dostanie się piasek, muł lub ochra lub tam, gdzie ułożono warstwę filtracyjną dookoła rury.

W przypadku instalacji rur w otulinie z geowłókniny lub włókna kokosowego nie ma potrzeby stosowania obsypki żwirowej (choć jej dodatkowe zastosowanie poprawi szybkość odbioru wody przez rurę).

Brak zabezpieczenia rur drenarskich otuliną (filtrem) lub warstwą filtracyjną może prowadzić do obniżenia wydajności drenażu lub w najgorszym wypadku do zatrzymania jego pracy.

//Połączenia na zatrzask – jak to działa?

W systemach Wavin do wykonywania połączeń można wykorzystać bardzo dogodnie skonstruowane kształtki, które umożliwiają proste wykonanie połączenia mechanicznego na zatrzask. Godne uwagi są także kształtki uniwersalne, które pozwalają łączyć rury o tych samych i różnych średnicach.

//Czy do zmiany kierunku rurociągów drenarskich konieczne jest stosowanie kolan?

Rury drenarskie karbowane z PVC-u Wavin cechuje wysoka elastyczność, dlatego na załamaniach budynku swobodnie możemy je wyginać. Nie ma więc konieczności stosowania kolan.

//Materiał podsypki

Wykop przed ułożeniem rury drenarskiej należy odpowiednio przygotować, wypełniając jego dno warstwą min. 150 mm grubego żwiru o średnicy zastępczej Ø32 mm. Należy unikać materiału o ostrych krawędziach, który mógłby uszkodzić samą rurę lub filtr.

//Obsypka filtracyjna

Rurociągi drenarskie zabezpiecza się przed zamuleniem odpowiednią obsypką filtracyjną. Rodzaj obsypki decyduje o skuteczności i trwałości odwodnienia. Dobrze wykonana obsypka zatrzymuje drobne cząstki gruntu niesione przez wodę. Dzięki temu zapewnia drożność drenażu przez bardzo długi czas. Zaleca się, aby obsypkę wykonać również ze żwiru płukanego o średnicy zastępczej Ø32 mm w warstwie min. 100 – 150 mm wokół rury.

//Warstwa filtracyjna wokół rury drenarskiej?

Aby drenaż był skuteczny, należy wzdłuż zaizolowanych ścian fundamentów lub piwnic ułożyć warstwę filtracyjną. Odprowadzi ona wodę dopływającą w kierunku ściany do obsypki filtracyjnej i rur drenarskich. Warstwa filtracyjna może być ułożona ze żwiru – wówczas wykonuje się ją razem z obsypką filtracyjną. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie specjalnych mat (płyt) drenujących – układa się je wzdłuż ścian fundamentów zanim wykona się obsypkę filtracyjną.

//Czy konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie wykopu geowłókniną?

Zastosowanie geowłókniny jest uzasadnione jako dodatkowe zabezpieczenie przed zamuleniem, wówczas gdy zamulenie geowłókniny jest mniej prawdopodobne lub będzie trwać dłużej niż zamulenie samych elementów drenażowych.

//Rola studzienek w drenażu opaskowym

Prawidłowo wykonany układ drenarski powinien być wyposażony w studzienki, które umożliwiają okresową kontrolę i czyszczenie. Służą też do bezpiecznego łączenia rur na załamaniach. W praktyce oznacza to umieszczenie ich przy narożnikach budynku. W drenażu opaskowym konieczne jest zastosowanie 2 typów studzienek:

• studzienki drenarskiej rewizyjnej (kontrolnej) – umieszcza się ją w najwyższym punkcie ułożenia rury drenarskiej. Służy ona do odpowietrzenia układu oraz zapewnia kontrolę i okresowe czyszczenie układu drenarskiego. Większa liczba studzienek rewizyjnych (np. w każdym narożniku budynku) wpływa na sprawniejsze funkcjonowanie całego systemu drenarskiego,
• studzienki drenarskiej zbiorczej – zlokalizowana jest w najniższym punkcie układu drenarskiego. Służy ona zebraniu wód drenażowych i następnie ich grawitacyjnym odprowadzeniu do odbiornika. Rura odprowadzająca wody drenażowe jest pełną rurą kanalizacyjną z PVC-u (rura gładkościenna bez perforacji).

Studzienki drenarskie są studzienkami osadnikowymi. W osadnikach osadza się piasek przepływający razem z wodą. Podłączenia do rur trzonowych wykonuje się na budowie w bardzo prosty i dogodny sposób za pomocą wkładek „in situ” i dołączników drenarskich. Podłączenie rury drenarskiej do studzienki odbywa się na zasadzie połączeń mechanicznych na tzw. zatrzask.